ความเป็นมาของ " คุ้งบางกระเจ้า "


คุ้งบางกะเจ้า อยู่ในอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ห่างจากปากแม่น้ำติดอ่าวไทยเพียง 20 กิโลเมตร ได้รับอิทธิพลของน้ำขึ้นน้ำลง สภาพน้ำเค็มจากทะเล มีสภาพภูมิศาสตร์เฉพาะของท้องถิ่น มีพันธ์ไม้และสัตว์ดั้งเดิมในธรรมชาติที่มีความหลากหลาย

 พื้นที่สีเขียว  11,000 ไร่ของคุ้งบางกะเจ้าแห่งนี้ดำรงสภาพธรรมชาติดั้งเดิมในท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย ทำหน้าที่เป็นปอดผลิตออกซิเจนให้คนเมืองหลวงกว่า 7 ล้านคนได้สูดอากาศบริสุทธิ์ที่มีคุณภาพจากลมที่พัดพามาตามฤดูกาล จนได้รับการยกย่องจากนิตยสาร Time ในปี 2549 ว่าเป็น The Best Urban Oasis of Asia
หลายปีที่ผ่านมา ปอดธรรมชาติกำลังเสื่อมสภาพจากกระแสความเปลี่ยนแปลง



ช่วงปี 2525-2530 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ประทับเฮลิคอปเตอร์ผ่านพื้นที่นี้เป็นประจำ มีพระราชดำริว่าควรสงวนพื้นที่นี้ให้เป็นพื้นที่สีเขียวและคงความเป็นปอดของคนเมืองไว้
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ได้จัดซื้อสวนรกร้างในคุ้งบางกระเจ้า 1,276 ไร่นำมาฟื้นฟู โดยในปี 2546 ได้กันพื้นที่จำนวน 148 ไร่สร้างเป็นสวนสาธารณะและสวนพฤกษชาติ และได้รับพระราชทานชื่อว่า “สวนศรีนครเขื่อนขันธ์” ซึ่งมาจากชื่อเมืองโบราณในอดีต ปัจจุบันดูแลโดยสำนักโครงการพระราชดำริและกิจการพิเศษ กรมป่าไม้
ปี 2551 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ เยี่ยมสวนและชุมชนในคุ้งบางกะเจ้า มีพระราชดำรัสความตอนหนึ่งว่า “ให้ช่วยกันอนุรักษ์พื้นที่สีเขียวเอาไว้ อย่าให้มีการก่อสร้างเพิ่มเติมจนเกินกว่ากฎหมายกำหนด ควรส่งเสริมให้มีการปลูกพืชเกษตรและป่าผสมผสาน การซ่อมแซมสวนศรีนครเขื่อนขันธ์ ขอให้ทุกฝ่ายร่วมกันวางแผนให้เอื้อประโยชน์เท่าที่จำเป็นต่อการท่องเที่ยว และการศึกษาของเยาวชนคล้ายห้องเรียนธรรมชาติ”

ปี 2556 ปตท.สผ. ซึ่งให้ความใส่ใจต่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและดำเนินโครงการที่รับผิดชอบต่อสังคมมาอย่างต่อเนื่องได้เริ่มประสานงานกับมูลนิธิชัยพัฒนา สำนักโครงการพระราชดำริและกิจการพิเศษ กรมป่าไม้ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อดำเนินงาน “โครงการฟื้นฟูป่าเพื่อการเรียนรู้เชิงนิเวศสวนศรีนครเขื่อนขันธ์” โดยมีแผนการดำเนินงาน 8 ปี (2556-2563)
การออกแบบปรับปรุงเส้นทาง จัดทำป้ายสื่อความหมาย และนิทรรศการต่างๆ ใช้เวลาประมาณ 1 ปี ส่วนการฟื้นฟูป่าเชิงนิเวศเป็นงานระยะยาวที่ต้องติดตามต่อเนื่องไปจนถึงปี 2563

ความคิดเห็น

แสดงความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

นิเวศในคุ้งบางกระเจ้า

รูปภาพ
บริเวณปากคลองที่ได้รับอิทธิพลจากน้ำกร่อยช่วงน้ำทะเลหนุนสูงและอิทธิพลน้ำขึ้นน้ำลงเป็นถิ่นกระจายของป่าชายเลน หนึ่งในระบบนิเวศสามอย่างที่เคยดำรงอยู่ในพื้นที่กระเพาะหมูสีเขียวแห่งนี้ ส่วนที่ราบต่ำริมน้ำหรือพื้นที่ตอนในซึ่งมีน้ำแช่ขังในช่วงฤดูฝนและแห้งในช่วงฤดูแล้ง เคยเป็นป่าบึงน้ำจืดก่อนจะถูกเปลี่ยนเป็นสวนผลไม้ที่ขุดร่องไว้ช่วยระบายน้ำ และตามที่ดอนสูงกลางคุ้งเคยถูกปกคลุมด้วยป่าดิบลุ่มต่ำซึ่งปัจจุบันเปลี่ยนเป็นพื้นที่สวนและที่อยู่อาศัย จากการศึกษาสภาพพื้นที่ การระบายน้ำ และพันธ์ไม้ ทำให้แบ่งเขตในพื้นที่ 40 ไร่อย่างเหมาะสม เป็นการฟื้นฟูที่ต้องปลูกเสริมพันธุ์ไม้เข้าไปในพื้นที่เดิม ติดตามดูแลให้เจริญเติบโตขึ้นตามธรรมชาติ จนกระทั่งมีโครงสร้างของสังคมพืชและความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตอื่นๆ อยู่ร่วมกันอย่างสมดุล สอดคล้องกับป่าแต่ละประเภท นอกจากการเก็บข้อมูลด้านการเติบโตของต้นไม้แล้วยังเก็บข้อมูลการกักเก็บคาร์บอน และการย่อยสลายของใบไม้ว่าเกิดขึ้นเร็วช้าอย่างไร เพราะเมื่อใบไม้ย่อยสลายจะเป็นต้นทางของวงจรธาตุอาหาร เกิดการพัฒนาคุณภาพของดิน มีสัตว์เล็กๆ จำพวกไส้เดือนเข้ามาใช้ประโยชน์ซึ่งเป็น...
อ่านเพิ่มเติม
รูปภาพ
                       ความเป็นมา คุ้งบางกระเจ้า        บางกะเจ้าเป็นพื้นที่สีเขียวขนาดใหญ่ที่อยู่ใกล้กรุงเทพฯ มากที่สุด และยังอยู่ใกล้แหล่งอุตสาหกรรม ทางราชการมี แนวคิดที่จะอนุรักษ์ให้พื้นที่บางกะเจ้าเอื้อประโยชน์โดยการเป็น “ปอด” เพื่อฟอกอากาศให้กรุงเทพฯและสมุทรปราการ จึงมีมติอนุมัติโครงการสวนกลางมหานคร ในปีพ.ศ. 2534 ซึ่งเดิมมีการกำหนดที่ดินที่จะเวนคืนให้พื้นที่บางกะเจ้า แต่การดำเนินการระยะแรกไม่ประสบผลสำเร็จ จึงมีการปรับแนวทางเปลี่ยนจากการเวนคืนเป็นการซื้อขายโดยความสมัครใจ และมีการปรับปรุงคุณภาพชีวิตของคนในพื้นที่ให้ดีขึ้นทั้งในด้านสิ่งแวดล้อมและชุมชน เกิดเป็นโครงการสวนกลางมหานคร ดำเนินการตั้งแต่ปีพ.ศ. 2534-2542 และระยะที่ 2 ในปีพ.ศ. 2543-2547 ให้เร่งรัดจัดทำแผนแม่บทการจัดการพื้นที่สีเขียวโครงการสวนกลางมหานคร โดยสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ซึ่งเป็นหน่วยงานปฏิบัติการในขณะนั้น ได้สร้างสวนสาธารณะและสวนพฤกษชาติ เนื้อที่ 148 ไร่ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุ...
อ่านเพิ่มเติม